Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Sison amomum & Hordeum murinum

fotò
fotò
Sisoun

Sison amomum

Apiaceae Umbelliferae

Noms en français : Sison, Sison amome.

Descripcioun :
Lou sisoun èi pulèu rare, aleva en Basso Prouvènço, que trachis dins li relarg un pau fres. Es uno planto primo, grando e aroumatico. Li flour emé si petalo envertouiado, e li fru, soun mistoulin. Se recounèis peréu à si fueio coumpausado de fuioun denta (regarda à la baso de la planto).

Usanço :
Li fru e peréu li fueio (se l'óudour vous agrado !) soun aroumati e podon servi coume sabourun.

Port : Grando-erbo
Taio : 0,5 à 1,5(2) m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico

Gènre : Sison
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae

Ordre : Apiales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 3 mm
Flourido : Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Óuriero de bos - Champ
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterranenco-Atlanticò-Macarounesiano
Ref. sc. : Sison amomum L., 1753

fotò
fotò
Estranglo-chivau

Hordeum murinum

Poaceae Graminaceae

Àutri noum : Trauco-sa, Espigau, Chaisse, Sauto-roubin, Chai.

Noms en français : Orge des rats, Orge des souris.

Descripcioun :
Aquesto "marrido-erbo" porto proun de noum segound li relarg (douna peréu i calido g. anisantha). Li proumié noum vènon pulèu de basso Prouvènço alor que Cai, Chai e Chaisse soun mai gavot. La subsp. presentado eici, èi Leporinum (fotò).

Usanço :
L'estranglo-chivau èi redouta pèr li païsan : "Moun paire coupavo lei fen avans que siguèsson maüras, aquéleis erbo, lei trauco-sa. Es dangerous, pèr lei bèsti" (J. Delaunay in O. Madon, op.cit. p. 129), e peréu : " Lou trauco-sa, quand es sous la lengo dóu chivau, fau ana lou cerca acò ! Lou fai bava." (E. Calabrin, ibid.). Tambèn se saup proun qu' "acò rintr[o] dins leis auréios dei chins", La Baumo (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.) .

Port : Erbo
Taio : 10 à 50 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an

Gènre : Hordeum
Famiho : Poaceae
Famiho classico : Graminaceae
Tribu : Triticeae
Ordre : Poales

Coulour de la flour : Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 9 cm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à setèmbre

Liò : Escoumbre e proche dis oustau - Camin - Ermas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Hordeum murinum L., 1753

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
CCC
CCC
CCC
CCC
CCC
CCC
CC
CC

Sison amomum & Hordeum murinum

RR
RR
R
C
R
RR
R
RRR

Coumpara Sisoun emé uno autro planto

fotò

Coumpara Estranglo-chivau emé uno autro planto

fotò